Bu sadece sormamız gereken bir soru değil, aynı zamanda çocukların bir yetişkinin gözetimi olmadan ne zaman yalnız kalmaya hazır olduklarını da düşünmeliyiz. BBC, Galler ve İngiltere'de bazı ebeveynlerin, çocukları evde yalnız ve bakımsız bulundukları için tutuklandığını bildirmişti. Küçük yaşta çocukların yalnız kalmasının uygun olmadığını düşünen komşular veya arkadaşlar gibi aile dışından gelen yetişkinlerin, bir kaza geçirmeleri, acil bir durum yaşamaları veya başka bir sorunla karşılaşmaları durumunda müdahale etmeleri kolaydır.

Bu noktada, çocukların yaşlarına göre “ihmal” (gerçek veya varsayılan) konusuna odaklanmak önemlidir. Yani 7 yaşındaki bir çocuk ile 12 yaşındaki bir çocuk aynı değildir; 13 yaşındaki bir ergen kendine bakabilirken, küçük kardeşlerine güvenli bir şekilde bakamayabilir.

Bu konuda İspanyol yasaları ve Britanya NSPCC'sinin önerileri üzerine bazı noktaları ele almak istiyorum. Ayrıca, çocuk psikolojisi, pediatri ve aile hukuku alanında uzmanların bu konuyu derinlemesine incelediği görüşleri de dahil edeceğim.

NSPCC, çocuklara yönelik kötü muameleyi önlemeye adanmış bir organizasyondur ve “tüm çocuklar için mücadele etmeye değer” ifadesini benimsemektedir. Diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi, Birleşik Krallık'ta çocukların yalnız kalıp kalamayacağına dair net ve spesifik bir düzenleme yoktur; ancak ihmal (ihmal veya dikkatsizlik) cezalandırılabilir. Her durumda, durumun somut değerlendirmesi ve mevcut yasaların nasıl uygulanacağı daha önemlidir.

Bu dernek, tüm ebeveynlere bebekleri veya küçük çocukları yalnız bırakmamalarını, hatta “bir anlık ekmek almak için” bile bırakmamalarını tavsiye etmektedir. Bu fikir, çocuk koruma kurumlarının çoğu tarafından da paylaşılmaktadır: çok küçük yaşta, bir yetişkinin yokluğu, hem fiziksel hem de duygusal olarak yüksek bir risk taşımaktadır.

10 dakikada birçok şey olabilir: ekmek kızartırken yanma, yüksekten düşme veya en küçük çocuğun bir yabancı cisimle boğulması ve kardeşinin nasıl tepki vereceğini bilmemesi gibi. Ayrıca, uyurken bile yalnız kalmamaları gerekir: bir an için, anne veya babalarının olmadığını fark ettiklerinde ne kadar korkutucu olabileceğini hayal edin. Zaman algıları bizimkinden çok farklıdır ve birkaç dakika onlar için saatler gibi gelebilir.

Ayrıca, birçok çocuk psikolojisi uzmanı, bu erken yaşlarda duygusal güvenlik ve bağlanmanın fiziksel güvenlik kadar önemli olduğunu hatırlatmaktadır. Terk edilme korkusu, gelecekte kaygı, gece korkuları veya ebeveynlerden ayrılma zorluğu gibi izler bırakabilir.

İspanya'da çocuklar evde yalnız bırakılabilir mi?

Öncelikle, sağduyu kullanma önerisi her bağlamda geçerlidir, ancak bunun yanı sıra…

Medeni Kanunumuzda, “koruma yükümlülüklerinin ihlali veya uygulanamaz veya yetersiz bir şekilde yerine getirilmesi nedeniyle meydana gelen gerçek bir terk edilmişlik durumu” tanımlanmaktadır. Dolayısıyla, olası bir terk edilmişlik durumunda, ebeveynler bir yaptırımla karşılaşabilir ve en kötü senaryoda velayetlerini kaybedebilirler.

İspanyol yasaları, bir çocuğun evde yalnız kalabilmesi için belirli bir minimum yaş belirlememektedir. Ne Medeni Kanun ne de Ceza Kanunu “10 yaşında” veya “14 yaşında” demektedir. Yasalar, çocuğun yaşadığı durumun:

  • Risk durumu: Çocuğa bakımda zorluklar veya eksiklikler olduğunda, ancak aileyi ayırmadan desteklemenin mümkün olduğu durum.
  • Terk edilmişlik durumu: Çocuğun gerekli moral veya maddi yardımdan mahrum kaldığı ve bir kamu kuruluşunun koruma üstlenmesinin zorunlu olduğu durum.

En ciddi durumlarda, medeni hukukun yanı sıra Ceza Kanunu da devreye girebilir; bu, çocukların korunmasından sorumlu kişilerin, çocukların bütünlüğü için gerçek bir tehlike olduğunda terk edilmesini cezalandırır. Bu aşamaya ulaşmak alışılmadık bir durumdur, ancak küçük çocukların sürekli veya çok tehlikeli koşullarda yalnız bırakılması durumunda gerçekleşebilir.

Karar vermek için en iyi kılavuz, uzlaşılmış bilgiye başvurmak ve bunu çocuğun olgunluğu (tepki verme veya sorumluluk kapasitesini de içerir) ve onlara olan güvenimiz (veya onlara sahip olma kapasitemiz) ile değerlendirmektir. Uzlaşılmış bilgi derken, birçok çocuk psikolojisi, pediatri ve aile hukuku uzmanının, çocukların evde yalnız kalmaları için önerilen minimum yaş olarak belirttiği yaşa atıfta bulunuyorum.

Uzmanların çoğu, bu aralığı 9 ile 12 yaşları arasında, her zaman diğer faktörlerle (sorumluluk, olgunluk, çözüm bulma yeteneği, güvenli ortam vb.) bağlantılı olarak belirtmektedir. Bu yaşın altındaki çocuklar için, risk bilinci ve acil bir durumda sakin bir şekilde tepki verme yeteneği oldukça sınırlıdır.

Elbette, ben kısa süreli ayrılıklardan bahsediyorum, çünkü 11 yaşındaki bir çocuğu ebeveynlerinin iş gününde yalnız bırakmak tamamen uygunsuz geliyor. Aslında, çocuk kazaları üzerine yapılan araştırmalar, bir çocuğun gözetim olmadan geçirdiği süre arttıkça, ev kazası geçirme olasılığının da arttığını göstermektedir.

O zaman çocuklarımı alışverişe giderken evde yalnız bırakabilir miyim?

Alışveriş demek, bir iş yapmak demektir; ancak, bir çocuğun veya kızın bir saat veya daha fazla bir süre boyunca bir yetişkin olmadan geçirmesine izin verilmesini kabul edemiyorum, çünkü ebeveynler bir kahve içmek, eğlence planları yapmak veya başka bir şey yapma isteği duyuyorlar.

Cevap sende

Yeterli yaşta bir çocuk evde yalnız kaldığında ve riskleri önlemeyi biliyorsa bu bir terk edilmişlik durumu değildir; ancak, o çocuğun yalnız kalacağı süre boyunca planlama, organizasyon ve gözetim sağlamak çok önemlidir. Gerekirse, önceden bir deneme yapın.

Ayrıca, aşağıdakileri düşünün:

  • Çocuklarla “ne yapacaklarını” (musluğu açık bırakırlarsa, tanımadıkları biri telefon açarsa, elektrik kesilirse ne yapacaklarını) konuştunuz mu? “Sanki” düşünmek, soyut düşünmeyi ve öngörüyü geliştiren çok eğitici bir aktivitedir.
  • Çocuk günlük yaşamda makul derecede sorumlu mu (görevler, ödevler, rutinler)?
  • Basit bir atıştırmalık hazırlamakta iyi mi, ateş veya tehlikeli aletler kullanmadan?
  • Yalnız kalma düşüncesi hakkında rahat mı hissediyorlar yoksa bu konuda çok yoğun korkular mı yaşıyorlar, bu da bu adımı atmadan önce ele alınması gereken bir durum?
  • Evde, temizlik ürünleri, ilaçlar, kibritler, aletler veya varsa silahlar gibi şeylerin saklandığı bir alan var mı?

Bazı pediatristler ve psikologlar ayrıca şunları değerlendirmeyi öneriyor:

  • Yaşadığınız bölge: güvenilir komşuların olup olmadığı, mahallenin sakin olup olmadığı veya çok fazla çatışma olup olmadığı.
  • Çocuğun yalnız kalma sıklığı: tek bir ayrılıkla sürekli bir ayrılık arasında fark vardır.
  • Günün saati: aydınlık bir günde yalnız kalmakla gece yalnız kalmak arasında fark vardır; çünkü korku ve savunmasızlık hissi artabilir.

Çocukları Yavaş Yavaş Yalnız Kalmaya Hazırlamak

Evde yalnız kalacakları zaman, hem çocukların hem de yetişkinlerin güven kazanmasına yardımcı olacak aşamalı bir eğitim yapmak önemlidir:

  1. Ev içinde yalnız kalma süreleri ile başlamak: örneğin, çocuğunuzun kendi odasında oynarken siz evin başka bir yerinde olmanız. Onun nasıl hissettiğini gözlemleyin, sürekli varlığınızı arıyor mu yoksa kendi alanını iyi yönetebiliyor mu?
  2. Çok kısa süreli çıkışlar: çöpleri atmak, kapıya veya köşe bakkalına birkaç dakika gitmek, hemen döneceğinizi ve onu bulabileceğinizi bilmesini sağlamak.
  3. Zamanı yavaş yavaş artırmak: deneyim olumlu ise, çıkış sürelerini yavaş yavaş uzatın, her zaman doğrudan bir iletişim hattı (sabit veya cep telefonu) bulundurun ve yakın olun.
  4. Deneyimi birlikte gözden geçirmek: döndüğünüzde, nasıl hissettiğini, neyin kolay olduğunu ve neyin korkuttuğunu sorun ve sonraki seferleri onun yanıtlarına göre ayarlayın.

Bu süreç, çeşitli çocuk koruma organizasyonları tarafından da önerilmektedir ve çocuğun kademeli özerklik geliştirmesine yardımcı olur; bu, günümüz çocuk yasalarında çok önemli bir kavramdır: çocuklar, her zaman rehberlik altında ve güvenliklerini garanti altına alarak, kademeli olarak sorumluluk kazanmaya hak sahibidirler.

Açık Kurallar ve Hazırlanmış Ev

Çocuklar kısa süreler için yalnız kalacakları zaman, ne yapabilecekleri ve ne yapamayacakları konusunda çok net talimatlar almaları önemlidir:

  • Tanımadıklarına kapıyı açmamaları, tanıdık birinin geldiğini söyleseler bile.
  • Evde yalnız olduklarını telefonla veya mesajla bildirmemeleri.
  • Tehlikeli elektrikli aletleri (indüksiyon ocakları, fırın, fritöz, ütü vb.) kullanmamaları.
  • Her zaman önemli telefon numaralarının (anne/baba, güvenilir bir yetişkin, acil durumlar vb.) bir listesinin elinin altında olması.
  • Ekran, sosyal medya ve video oyunları kullanımını sınırlamak, neyi ne kadar süreyle kullanabileceklerini belirlemek.
  • Ne yiyip içebileceklerini açıkça belirtmek ve mutfakta riskleri en aza indirmek için önceden hazırlamak.

Evde “çocuklara uygun” hale getirmek ayrıca şunları içerir:

  • İlaçlar, kimyasallar, alkol, tütün, aletler, çakmaklar veya kibritlerin kilitli veya yüksek bir yerde saklanması.
  • Pencerelerin ve balkonların güvence altına alınması, özellikle yüksek katlarda yaşıyorsanız.
  • Yangın dedektörleri ve diğer güvenlik cihazlarının düzgün çalıştığından emin olunması.
  • Gerekirse, çocuklara elektriği veya suyu nasıl kesebileceklerini öğretmek, her zaman yaşlarına uygun bir şekilde.

NSPCC'nin Görüşü

  • Asla bir bebeği veya küçük çocuğu evde yalnız bırakmayın, hatta birkaç dakika bile.
  • 12 yaş altındaki çocukları uzun süre evde yalnız bırakmayın.
  • Bir büyük kardeşin bakımında olan çocuğun özel ihtiyaçlarını her zaman göz önünde bulundurun (ilaç, intolerans, engellilik vb.).
  • 4 yaşındaki bir çocuğun 15 yaşındaki bir kardeşiyle yalnız kaldığını hayal edin; büyük kardeşin onu sürekli izleyip izlemeyeceğine güveniyor musunuz? Büyük kardeşin yaşı, bakım kapasitesini otomatik olarak garanti etmez.
  • Çocuklara net kurallar koyun, örneğin: anne veya babanın aradığını gördüklerinde her zaman telefonu açmak; belirli bir elektrikli aleti açmamak; dışarı çıkmamak; acil bir durumda arayabilecekleri numaraları elinin altında bulundurmak.
  • Ne zaman döneceğinizi söyleyin ve sözünüze sadık kalın, böylece daha fazla kaygı yaratmayın.
  • Eğer evden bir saatten fazla uzakta kalıyorsanız, arada sırada onları arayarak nasıl olduklarını kontrol edin.
  • 16 yaşından küçük çocukların gece yalnız kalmamaları daha iyidir; çünkü stres ve korku düzeyi artabilir.

Çocuk güvenliği söz konusu olduğunda, her zaman riskleri önlemek için önlemler almanın gerekli olduğunu belirtiriz; bu konu da çok farklı değildir.

Son olarak, birçok ailenin “başka çaresi olmadığını” düşünüyorum, çünkü aile ve iş hayatını dengeleme imkanı yok. Elbette, çocukların yalnız kalmak istemediği veya yapamadığı durumlarda, aile üyeleri, çocuk bakımı hizmetleri, güvenilir arkadaşlar, paylaşım grupları, diğer ebeveynler gibi alternatiflere başvurmak daha iyi olacaktır; en azından çocuklar küçükken.

Duygusal açıdan, farklı psikologlar, evde yalnız kalmanın uygun yaşta ve kademeli olarak yapılması durumunda olumlu yönleri olabileceğini belirtmektedir: özerklik hissini, zaman yönetimini ve öz güveni artırır. Ancak, bu çok erken veya çok uzun süre yapıldığında, istenmeyen yalnızlık, terk edilme hissi ve aşırı sorumluluk riski vardır; özellikle de çocuk, küçük kardeşlerine bakmak zorundaysa.

Bu nedenle, sihirli bir yaş aramak yerine, yasal çerçeveleri, profesyonel önerileri ve her çocuğun somut gerçekliğini birleştirmek daha iyidir: olgunluğu, korkuları, çevreyi, yalnız kalacağı süreyi ve ailenin gerçek destek alternatiflerini. Hazırlıklı, iyi bilgilendirilmiş ve (uzaktan bile olsa) desteklenen bir çocuk, bu ilk bağımsızlık deneyimlerini daha iyi karşılayacak ve en önemlisi, bunu çok daha güvenli bir şekilde yapacaktır.

Görseller — (İkinciden Dördüncüsüne sırasıyla) Morten Liebach, yoshimov, Philippe Put.